Czym jest Europejski Akt o Dostępności (EAA) i ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług (Ustawa)?
Dyrektywa w sprawie wymogów dostępności produktów i usług, znana także pod nazwą „Europejski Akt o dostępności (EAA)”, to regulacja Unii Europejskiej, która ma na celu harmonizację wymogów dostępności dla wybranych produktów i usług.
Kluczowym założeniem dyrektywy jest eliminacja barier, które mogą być utrudnieniem w swobodnym przepływie produktów i usług oraz zapewnienie ich dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz osób starszych. EAA odnosi się do różnych typów niepełnosprawności, w tym:
- Niepełnosprawności sensoryczne – np. osoby niewidome, słabowidzące, niesłyszące lub niedosłyszące.
- Niepełnosprawności ruchowe – osoby z ograniczoną mobilnością, np. poruszające się na wózkach inwalidzkich lub mające trudności z obsługą urządzeń.
- Niepełnosprawności poznawcze – osoby z dysleksją, zaburzeniami koncentracji, autyzmem czy innymi trudnościami w przetwarzaniu informacji.
- Niepełnosprawności neurologiczne – np. osoby z epilepsją, chorobą Parkinsona czy stwardnieniem rozsianym.
- Niepełnosprawności związane z wiekiem – seniorzy, którzy mogą mieć problemy ze wzrokiem, słuchem, pamięcią czy motoryką.
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług to polski akt prawny wdrażający Europejski Akt o Dostępności (EAA), czyli unijną dyrektywę 2019/882. Jej celem jest zapewnienie, że kluczowe produkty i usługi będą dostępne dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami.
Od kiedy będą obowiązywały nowe przepisy?
Przedsiębiorcy mają czas do 28 czerwca 2025 roku, aby dostosować swoje produkty i usługi do nowych wymogów.
Kogo dotyczy ustawa?
Ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług (Ustawa) implementująca w polskim prawie Europejski Akt o Dostępności (EAA), obejmuje producentów, importerów, dystrybutorów oraz dostawców usług, nakładając na nich konkretne obowiązki związane z zapewnieniem dostępności produktów i usług dla osób z ograniczeniami.
- Dystrybutor – osoba lub firma, która sprzedaje produkt na rynku, ale nie jest jego producentem ani importerem.
- Importer – osoba lub firma z siedzibą w UE, która sprowadza produkty spoza Unii Europejskiej lub EFTA na rynek UE.
- Upoważniony przedstawiciel – osoba lub firma z pełnomocnictwem od producenta do działania w jego imieniu na terenie UE.
- Usługodawca – osoba lub firma, która oferuje usługi konsumentom na terenie UE.
W zakresie usług, nowe obowiązki będą dotyczyć przedsiębiorców oferujących m.in. usługi handlu elektronicznego. Jako usługi handlu elektronicznego należy rozumieć wszelkie formy zakupu na odległość, np. przez strony internetowe lub aplikacje mobilne, realizowane na żądanie klienta.
Co ważne swoich produktów i usług do wymogów dostępności nie muszą dostosowywać mikroprzedsiębiorcy – ich nie dotyczą przepisy Ustawy.
Jakie obowiązki nakłada ustawa na usługodawców?
Od 28 czerwca 2025 usługodawcy, którzy podlegają przepisom Ustawy będą zobowiązani m.in.:
- Udzielać odpowiednich informacji o usługach i ich dostępności w regulaminach świadczenia usług.
- Przeprowadzać ocenę dostępności.
- Zapewnić dostępność i jednolitość swoich stron internetowych.
Jak zapewnić dostępność strony internetowej?
W ramach usług handlu elektronicznego Ustawa nawiązując do wytycznych WCAG wprowadza obowiązek dla usługodawców stosowania przy świadczeniu usług 4 zasad:
- Postrzegalność – właściwość usługi lub jej części lub informacji o produkcie albo usłudze umożliwiającą ich odbiór przez użytkownika za pomocą zmysłów słuchu, wzroku lub dotyku.
- Funkcjonalność – właściwość usługi lub jej części umożliwiającą użycie przez użytkownika wszystkich oferowanych przez nie funkcji.
- Kompatybilność – właściwość produktu albo usługi lub ich części umożliwiającą niezakłócone współdziałanie z innymi produktami lub usługami, w tym produktami i usługami, do których nie mają zastosowania przepisy ustawy, albo systemami, w tym z narzędziami wspomagającymi, przeznaczonymi do korzystania z tego produktu albo tej usługi.
- Zrozumiałość – właściwość usługi lub jej części lub informacji o produkcie albo usłudze umożliwiającą zrozumienie treści i informacji związanych z korzystaniem z produktu albo usługi zgodnie z ich przeznaczeniem.
Jak działa WCAG? Najważniejsze zasady dostępności cyfrowej.
WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) to zestaw wytycznych opracowanych przez World Wide Web Consortium (W3C), które mają na celu zapewnienie dostępności treści internetowych dla jak najszerszego grona użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami.
Postrzegalność
Treści muszą być przedstawione w sposób, który użytkownicy mogą dostrzec, np. poprzez alternatywne opisy dla obrazów czy odpowiedni kontrast kolorów. O takim dostosowaniu mówią kryteria WCAG:
- 1.4.3 Kontrast (Minimalny) – Tekst musi mieć kontrast co najmniej 4,5:1 względem tła, a dla dużych czcionek (powyżej 150%) 3:1. Aby to sprawdzić, możesz użyć narzędzi do analizy kontrastu, np. WAVE,
- 1.4.11 Kontrast elementów interfejsu – Grafiki i elementy istotne dla treści muszą mieć kontrast co najmniej 3:1 względem tła, aby były czytelne dla osób z problemami wzroku,
- 1.4.1 Użycie koloru – Informacje nie mogą być przekazywane wyłącznie przez kolor. Linki powinny mieć dodatkowe wyróżnienie, np. podkreślenie, aby były dostępne dla osób z zaburzeniami widzenia kolorów.
Funkcjonalność
Strony muszą być łatwe w nawigacji i obsłudze, np. za pomocą klawiatury. Strony powinny być zaprojektowane tak, aby sprzyjały intuicyjnej nawigacji. Oznacza to, że użytkownicy powinni mieć łatwy dostęp do treści i funkcji strony bez zbędnego wysiłku. Zasady, które pomagają osiągnąć ten cel, to:
- Różne sposoby nawigacji – użytkownicy powinni mieć więcej niż jeden sposób dotarcia do treści, np. poprzez menu nawigacyjne, wyszukiwarkę, mapę strony czy breadcrumbs.
- Czytelna struktura – nagłówki (<h1>, <h2>, <h3>) powinny być logicznie uporządkowane, a sekcje strony dobrze oznaczone.
- Dostępność klawiatury – strona powinna być w pełni obsługiwana za pomocą klawiatury, bez konieczności używania myszy.
- Widoczne linki i przyciski – elementy interaktywne powinny być dobrze oznaczone i mieć odpowiedni kontrast względem tła.
- Unikanie pułapek nawigacyjnych – użytkownik nie powinien utknąć w miejscu bez możliwości powrotu lub przejścia dalej.
Zrozumiałość
Treści i funkcje muszą być łatwe do zrozumienia, np. poprzez jasny język i logiczną strukturę. Zasada ta pomaga osobom z trudnościami poznawczymi, takimi jak dysleksja czy zaburzenia koncentracji, lepiej korzystać z treści online. Zwiększa to komfort użytkowania dla wszystkich, eliminując niejasne komunikaty i nieprzewidywalne zmiany na stronie.
Solidność
Strony powinny być kompatybilne z różnymi technologiami wspomagającymi, takimi jak czytniki ekranowe. Oznacza to, że strony sklepów internetowych muszą być dostosowane do współpracy z czytnikami ekranów i innych technologii wspomagających, takich jak na przykład:
- NVDA,
- VoiceOver,
- ChromeVox.
Jakie są kary za niedostosowanie się do ustawy?
Brak spełnienia wymogów dostępności może spowodować nałożenie na firmę kary pieniężnej. Wysokość kar będzie ustalać PFRON lub właściwy organ nadzoru rynku.
Decyzja o wysokości kary musi uwzględniać zakres naruszenia przepisów ustawy, w tym jego wagę, liczbę produktów albo usług niespełniających wymagań dostępności i liczbę osób, na które wpływa ono negatywnie.
Wysokość kary pieniężnej jest ustalana na podstawie przeciętnego wynagrodzenia i obrotu przedsiębiorcy.
Nie może jednak przekroczyć ani 10-krotności przeciętnego wynagrodzenia, ani 10% obrotu firmy za poprzedni rok.
Comarch e-Sklep a ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług.
Obecnie pracujemy nad tym, by dostosować Comarch e-Sklep do wymogów ustawy. Niebawem udostępnimy kolejne artykuły, które pomogą Ci zaktualizować oferty i dostosować je zarówno w e-Commerce jak i powiązanych integracjach. Śledź nasze Centrum Pomocy, by być na bieżąco!
Comarch e-Sklep będzie zgodny z ustawą o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze . Jeśli korzystasz z gotowych szablonów, takich jak Rubin, Topaz, One Page Shop, Dla Gastronomii i Szafir, to nie musisz się martwić się o samodzielne wprowadzanie zmian w kodzie szablonu. Usprawnienia będą dostępne wraz z jego aktualizacją.